over Wall Street, socialisme, Dada en tomaten

misschien wel iets aardigs: post over Dada

De 20e eeuw heeft geloof ik af en toe meer kunststromingen gekend dan er kunstenaars waren, maar dat is natuurlijk niet waar hoewel het wel uitdrukking geeft aan mijn bezorgdheid dat er zo dikwijls weer geprobeerd wordt alles wat een persoonlijke waarde vertegenwoordigt in hokjes en vakjes onder te brengen. Wat uiteindelijk de expressie altijd is van de typisch 20e eeuwse kunstenaar geeft op zichzelf al een sprong weer in de moderne tijd, waarmee de kunsten vertrokken uit het Babylon van de 19e eeuw om weer naar het beloofde land terug te keren: het typisch 20e eeuwse beeld van de kunstenaar is dat van de individuele artiest die op zichzelf al een heel aantal kunststromingen te verwerken heeft gekregen voordat hij het bracht tot de status van een herkenbare naam en stijl. De tijdsperiode en de stam van Dada is daar één voorbeeld van en veel van de deelnemers onderschreven de principes maar tijdelijk om daarna hun eigen weg te vervolgen. In het artikel in de link, overigens een verhaal uit Wall Street Journal maar eens temeer daarom wel goed onderbouwd en waardevol, wordt sommige accenten wel goed gelegd, en, typisch Amerikaans, wordt de sfeer van de idolen opgeroepen die veel mensen wel bij naam kennen.

clem - eigen opname vanaf mijn balcon

Het is met de kunsten zo, dat zij een heden kennen, een toekomst die moeilijk voorspelbaar is, en een verleden dat zeker in onze tijd maar snel van iconen en vaste kaders wordt voorzien om dat enge heden, zeker in geval van Dada was dat een explosieve zaak,  maar zo snel mogelijk kwijt te zijn en de prijzen van de kunstwerken, die goed bevonden worden om de vergetelheid te boven te komen en het verslijten te doorstaan, op te drijven. Men moet daarbij bedenken, een feit dat door WSJ niet wordt vermeld, dat alvorens naar Sint Petersburg te vertrekken in een gesloten treinwagon, een zekere Lenin, zijn eigen naam ben ik vergeten maar zo werd hij als leider van de Russische revolutie genoemd, op een étage te Zürich schuin tegenover Café Voltaire heeft gewoond tot aan september 1917. Dat maakte natuurlijk de kunststroming van Dada tot een spannende aangelegenheid eens te meer, en trok vele doorgaans links georiënteerde kunstenaars aan, terwijl het voor het publiek natuurlijk prettig was te vernemen dat dat nare socialisme zich vooral op artistiek gebied duidelijk profileerde.

vanaf het balkon - edit - Cl5**

Uit het artikel blijkt ook, dat wat wij later zijn gaan noemen een 'happening' eigenlijk in deze Dada beweging die in Zürich, wonder boven wonder in die zo degelijke Zwitserse stad van banken en postkantoren en een geregeld leven, in een land dat zijn neutraliteit handhaafde, zijn oorsprong had. Persoonlijk heb ik hier ook eens mee kennis gemaakt toen ik, lang geleden, in een schouwburg ergens in Nederland samen met vrienden die niet alleen een sterk socialistisch levensfilosofie en maatschappijvisie aanhingen maar met wie ik ook een voorliefde voor baanbrekende moderne poëzie deelde, wij bestudeerden gezamelijk het werk van de dichter Lucebert, de opvoering van het theaterspektakel 'Ubu Roi' bij heb gewoond, de naam van de schrijver is mij ontschoten maar hij was een Tsjech van afkomst. Volkomen verbouwereerd en verward kwam ik uit deze 'theaterhappening' te voorschijn, maar het stuk werd dan ook met veel verve en luide kreten en ik geloof ook muziek gebracht met daarbij een grote veelkleurigheid in prachtige lichteffecten en goede kostumering en mimiek, dit alles in een zeer oorsponkelijke opvatting. Waar het drama nu precies over ging zal mij niet geheel duidelijk zijn geweest, maar nu ik eraan denk herinner ik mij dat ik wel het gevoel had dat de inhoud alles met wie ik was in mijn betrekkelijke identiteitsloosheid te maken had. En de bedoeling van dit drama was dan ook om de toeschouwers te revolutioneren, het toeschouwende publiek eens  flink de oren te wassen, ongeveer in diezelfde tijd ontstonden ook overal in den lande relletjes en protestbijeenkomsten en gooien met tomaten en eieren in de theaters.

de keuken - Cl5**

Boze tongen brengen mijn  persoon nog steeds in verband met de zogeheten Actiegroep Tomaat, en er wordt ook wel beweerd dat ik een opleiding heb gekregen bij het Werktheater van Shireen Strooker, maar dat is allemaal natuurlijk niets dan verzinsel en geheel bezijden de waarheid. Ik was een hardwerkende serieuze student in de theologie die moest sappelen om aan de kost te komen.



Voor wie meer geïnteresseerd is in het onderwerp 'Ubu Roi' loont het de moeite eens op Youtube te gaan kijken. Hieronder een korte trailer in zwart-wit.